Enkele woordvormingsprocédés in het Nederlands

 

1. SAMENSTELLINGEN: een woord dat bestaat uit twee of meer grondwoorden.  (Een grondwoord is een woord dat op zichzelf voorkomt en niet meer op te splitsen is in andere grondwoorden.)
b.v. gemeentehuis

2. AFLEIDINGEN: een woord dat bestaat uit een grondwoord en een voor- en / of een achtervoegsel dat niet als afzonderlijk woord kan voorkomen.
b.v. gemeentelijk

3. Een SAMENSTELLENDE AFLEIDING is een afleiding van een samenstelling die op zichzelf niet voorkomt. 
b.v. een tweedekker

4. Drie soorten ACRONIEMEN: (in opmars bij het chatten)

1. Initiaalwoorden bestaan uit de initialen (beginletters) van twee of meer woorden of woorddelen, waarbij uitsluitend de namen van de letters worden uitgesproken.
b.v. EHBO

2. Letterwoorden bestaan uit initialen van afgekorte woorden, die tezamen als één nieuw woord worden uitgesproken.
b.v. NATO

3.Lettergreepwoorden bestaan uit de eerste lettergreep van afgekorte woorden.
b.v. HEMACO (Heilige - Maagdcollege)

5. Een PORTEMANTEAU (sterk in opmars als woordvormingsprocédé onder invloed van het Engels) is een nieuw woord dat uit delen van twee bestaande woorden wordt samengetrokken. 
b.v. een internaut (internet en astronaut)

Indien onterecht CONTAMINATIE.
b.v. optelefoneren (van opbellen en telefoneren)

6. LEENWOORDEN

1. Een barbarisme is onterecht een vreemd woord of de letterlijke vertaling van een vreemd woord gebruiken in plaats van een goed Nederlands woord.
b.v. zich realiseren (van to realise)

2. Een purisme  is onterecht een Nederlands alternatief maken voor een vreemd woord uit angst voor vreemde talen.
b.v. duimspijker i.p.v. punaise

3. Een bastaardwoord is een vreemd woord gedeeltelijk vernederlandsen.
b.v. mailen

4. Een vreemde woord is een volledig vreemd woord dat dus nog niet aan het Nederlands aangepast werd.
b.v. Megabyte

5. Een ontlening is een vreemd woord dat zo vernederlandst is dat het niet meer als vreemd aangevoeld wordt. 
b.v. straat (Latijn via strata)

6. ONOMATOPEEËN zijn klanknabootsende woorden.
b.v. roetsjbaan

7. Een AFKO is een woord dat ontstaat als een afkorting van een bestaand woord. 
b.v. bieb (i.p.v. bibliotheek)

Last update 27.03.03
Copyright Koen Van Cauwenberge

Terug naar de homepage